Cách bón phân để rau trồng an toàn cho sức khỏe

Rau bẩn mang đến những nguy cơ ô nhiễm về sinh học (virus, vi khuẩn, nấm) và hóa học (các nguyên tố kim loại nặng, hàm lượng nitơrat). Vì vậy, việc sử dụng phân bón hợp lý và an toàn cho cây trồng nói chung, cây rau nói riêng là một việc làm cấp thiết, rất hữu ích cho sức khỏe con người. Trong sử dụng phân bón khi trồng rau an toàn xin khuyến cáo một số vấn đề sau:

Chỉ được sử dụng phân bón và chất bổ sung đáp ứng được giới hạn cho phép về kim loại nặng, tạp chất thấp. Để làm được điều này, đòi hỏi nông dân phải mua phân bón có bao bì, nhãn mác, nguồn gốc rõ ràng (phân bón có trong danh mục được phép sản xuất của các công ty có giấy phép kinh doanh nhà nước). Tuyệt đối không sử dụng phân bón không nhãn mác, nguồn gốc hoặc quá hạn sử dụng.

1. Đối với sử dụng phân hữu cơ khi trồng rau an toàn

Không sử dụng các loại phân hữu cơ chưa qua xử lý để bón cho rau trồng vì chúng chứa nhiều vi sinh vật gây bệnh. Đối với phân chuồng dùng để bón cho rau cần phải được xử lý ít nhất 6 tuần (thông qua ủ thông thường), đảo thường xuyên để bảo đảm đủ nhiệt, ẩm cho các chất hữu cơ có thời gian phân hủy.

Với phân hữu cơ, nếu bón cho các cây rau có thời gian sinh trưởng trong vòng 60 ngày thì cần bón lót cho cây 100% (vùi phân vào đất) nhằm giảm thiểu nguy cơ tiếp xúc của các sản phẩm hữu cơ với phần ăn được của cây rau. Đồng thời, bảo đảm khi phân đem bón phải mục (phân tơi xốp và không ngửi thấy mùi thối). Không bón phân hữu cơ vào những ngày có gió, nhất là ở những ruộng gần nơi cây rau sắp sửa được thu hoạch. Chỉ bón phân hữu cơ được xử lý triệt để và dừng bón trước thời điểm thu hoạch tối thiểu là 2 tuần.

2. Sử dụng phân vô cơ khi trồng rau

Còn đối với phân vô cơ cần bón đủ liều lượng đối với mỗi loại phân, cho từng loại rau theo quy trình kỹ thuật nhất là trồng rau an toàn. Tránh bón phân đạm quá mức sẽ gây tồn dư nitơrat trong rau thu hoạch.

Không sử dụng phân vô cơ và chất bổ sung như phân bón lá  khi điều kiện chưa thích hợp. Ví dụ, khi đất còn quá ướt hoặc trong những ngày mưa… để tránh phân bón gây ô nhiễm nguồn nước mặt và nước ngầm.

Đặc biệt phải tuân thủ thời gian cách ly phân bón., Đối với phân vô cơ cần bón đủ liều lượng phân đạm theo quy trình kỹ thuật cho mỗi loại rau trồng. Dừng bón đạm trước khi thu hoạch ít nhất 10 ngày. Làm được như vậy rau quả mới bảo đảm không còn tồn dư nitơrat.

Phân bón là dinh dưỡng không thể thiếu để cây trồng sinh trưởng và phát triển thuận lợi. Song, cũng giống như các nhân tố đất, nước, thuốc bảo vệ thực vật, phân bón luôn ẩn chứa nhiều nguy cơ ô nhiễm cho cây trồng, đặc biệt là khi trồng rau.

ThS Trần Thị Liên-danviet.vn